Geschiedenis

> Geschiedenis >

Bij de oorsprong van kant gaan we niet te lang stilstaan, in hoofdzaak dienen de bronnen worden gezocht in het Oosten, daar werden de fijne stoffen geweven en bewerkt . Deze zeer kostbare stoffen werden dan door de kruisvaarders meegebracht en later aangepast aan de Westerse drachten.

 

Waar kant dan wel voor het eerst werd vervaardig is een grote twistvraag, Italië of Vlaanderen?

Laat ons er maar van uitgaan dat de oorsprong van kloskant in Vlaanderen ligt, we zien deze fijne weefsels voor het eerst op een schilderij van de Brugse schilder Hans Memlink, dit is het bewijs dat de bakermat van kloskant in Vlaanderen lag en Italië de ambacht van het naaldkant uit oefende.

Met zekerheid weet men dan beiden, tegelijkertijd zijn ontstaan namelijk op het einde van de 15°eeuw.

 

 

 

 

Het SPELLEWERK of kloskant werd reeds door de Brugse vrouwen beoefend voor 1493, maar genoot in de 16° eeuw vooral een gekende bloei.

Karel V, de grote keizer van het Westen, beschermde deze nijverheid. Hij voorzag dat de kantnijverheid een bron van welvaart  zou worden voor zijn land en dus gebood hij deze nijverheid in scholen aan te leren.

Hoewel de kantnijverheid volop bloeide, maakten onze werksters niet de prachtigste werken die de bewondering in Europa zou afdwingen. De eerste kloskant waren smalle tandvormige bekjes die dienden voor versiering van kragen en manchetten.

Later ontstond kant, eigen aan een stad of streek en werden deze meetkundige tekeningen steeds verder verfijnd.

In de 16° eeuw was kant één van de voornaamste bronnen van welvaart in Vlaanderen, onze kunstzinnigheid en perfecte afwerking lagen aan de basis van dit alles.

Het kende op het einde van de 16° eeuw zo'n boei dan men bij wet verbood dat meisjes boven de 12 jaar nog mochten klossen. Rijke lieden konden thans geen dienstmeiden meer vinden of moesten ze te duur betalen.

 

 

 Reticella met punto in aria, Italië (1580)

 

 



Strook oud Vlaamse kant, eind 16°eeuw

 

 

 

 

Gedurende de 17° eeuw, oefende Belgische kunstenaars zoals , Rubens, Jordaans,… een grote invloed uit op onze kanten en trachten zelf de kanten zo fijn mogelijk weer te geven op de kledij. De meetkundige figuren verdwenen en werden vervangen door bloemen en blaadjes dikwijls ontleed aan planten uit de streek.

Onder de regering van Joseph II (1765) kende kant een diep verval, hij verbood het niet maar zette veel van de thuisnijverheden stil.

 

 

  Rand in Venetiaanse reliëf kant, 17°eeuw

 

 

 

 

   Strook, Vlaams of Antwerpse kant, 1670 -1690

 

 

 

 

Eind 17°- begin 18° kende de kant weer een volledige heropleving, er was een grote wedijver tussen verschillende steden en kantcentra's en begijnhoven. De grovere ondergrond werd nogmaals verfijnd en kreeg zo een zeer fijne netgrond.

De kanten werden voornamelijk vervaardig in Brugge, Mechelen, Binche, Brussel, Gent, Ieper, de kantwerksters werkten thuis soms zelf 16 uur per dag om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien.

Onze Vlaamse kantwerksters werden gelauwerd om hun finesse , hun werklust en perfecte werk.

Jaren lang hebben de Fransen Vorsten alle middelen in het werk gesteld om de buitensporige kantpraal tegen te gaan. Niet tegenstaan de verhoging van taxen en beperkingen op het dragen van kant, konden ze niet verhinderen dat deze kantnijverheid van zowel klos- als naaldkant bleef floreren.

In 1660, sticht daarom Minister Colbert van Frankrijk, de Koninklijke werkplaatsen of "Manufactures Royal de dentelles" en lokte daartoe verschillende Italiaanse als Vlaamse kantwerksters naar Frankrijk. Zo kon hij verhinderen dat de gelden het land uitvloeiden.  

 

De Franse Revolutie die alle voorrechten der edelen afschaften, heeft een dodelijk slag aan de kantnijverheid gebracht.

 

  Point d'Alençon (1775), 

  Beschermd door de Franse staat

 

 

 

 

 

     Mechelse kant, een uiterst fijne kant,

     "queen of lace" genoemd.

 


 

 

Het tij keerde zich toen Keizer Napoleon aan het roer kwam. Hij trachtte ook in ons land de kantnijverheid te doen herleven. Met het keizerrijk zal Napoleon veel oude koninklijke gebruiken terug invoeren en wordt ondermeer het dragen van kant weer verplicht voor de hofkledij, dit net zo als onder Lodewijk XIV.

Maar er stond de kantindustrie weer een zware slag te wachten, de uitvinding van de machinale tule in Engeland kwam de nijverheid niet ten goede.

Vanaf dan kent kant  wisselende successen, toch heeft de machine nooit echt de hand gemaakte kant kunnen onder drukken, de fijnheid en fierheid waarmee de kantwerksters hun passie uitvoerden kon door geen enkele machine worden evenaart!

 

 

 

 

 Point de Gase 


 

 

 

Binche

 

 

 

 

 

 

Naaldkant, Point d'Alçcon.


 

 

Kloskant, Point de Valenciennes

 

Gemengde kant, Kloskant opgevuld met naaldwerk



 

Naaldkant, Point D'Eeckent